وام بانکی باید در همان مورد قرارداد به کار برده شود توضیح مفصلی بدهید آیا راهی وجود دارد که در آن مورد بکار برده نشود؟

پاسخ : خير؛ توضیح اینکه اگر برای قرارداد جهت خاصی تعیین شده باشد، بر دریافت کننده تسهیلات لازم و واجب است که آن را در جهت خود مصرف نماید. در غیر این صورت قرارداد هم از جهت شرعی و هم از حیث قانونی محکوم به بطلان است.در همین زمینه، نظرات برخی از مراجع عظام تقلید به شرح ذیل بیان می‌شود:

حضرت آیت‌الله العظمی سیستانی :

س: آيا وامهايی که برای اموری خاص اعطا می شود به مردم مثل وام فرش يا منزل يا اشتغال و… را ميشود در غير مورد آن استفاده کرد؟

ج: اگر براساس معامله ای باشد که به حسب موازين فقهی صحيح باشد بايد به آن ملتزم شويد.

حضرت آیت‌الله العظمی وحید خراسانی:

س: آیا می توانیم وام مسکن گرفته و آن را در غیر مورد مسکن بکار ببریم یا وام خودرو را در مورد دیگری مثل خرید زمین بکار بریم؟

ج: باید در همان جهت که معین شده مصرف شود

حضرت آیت‌الله العظمی خامنه ای:

س: در صورتى كه گيرنده وام قصد مصرف آن در مورد قرارداد را ـ كه تعمير خانه است ـ نداشته باشد، حكم وضعى و تكليفى آن را بيان فرماييد؟

ج: اگر بانک وامى را براى کسى که مى‌خواهد خانه‌اش را تعمير کند اختصاص داده، شخص دريافت کننده اگر قصد تعمير منزل را ندارد از همان ابتداء حق گرفتن چنين مبلغى را نداشته و مالک آن نمى‌شود. و از تسهيلات بانكى بايد در همان جهتى كه تعيين شده استفاده كنند و در غير آن جايز نيست. 

حضرت آیت‌‌الله العظمی مکارم  شیرازی:

س: افرادى از بانکهاى جمهورى اسلامى وام دریافت کرده، و به علّت ناآگاهى از حکم شرعى، آن را در غیر مورد قرارداد مصرف نموده اند. مثلا وام کشاورزى دریافت کرده، ولى صرف خرید ماشین سوارى نموده اند. لطفاً حکم شرعى آن را بیان فرمایید.

ج: چنین وامهایى باطل است. باید آن را منطبق با عقود شرعیّه دیگرى کنند، تا مشکل ربا پیش نیاید.